Koronavirüs! Corona virüsü! COVID-19!
Bu konuda bilgilerle bombalanıyoruz. Çünkü hiçbir şey yanlış bilgi kadar hızlı yayılmaz. Duyduğum soruları cevaplamak ve gerçekleri düzeltmek istiyorum.
Size koronavirüs nedir, koronavirüs belirtileri, koronavirüs aşısı var mıdır, corona virüs durumu ve kendinizi bundan ve diğer virüslerden korumak için atabileceğiniz adımlar hakkında mümkün olduğunca fazla bilgi vermek istiyorum ve koronavirüs hakkında araştırma yazıları serisi oluşturacağım. Bilgiler çok hızlı değiştiği için daha fazla bilgi sahibi olduğum zaman bu yazıyı güncelleyeceğim. Şimdi serinin 1. yazısını okuma vakti. İyi okumalar 🙂
Corona Virüsü Nedir ve Nereden Geldi?
İlk olarak, adlandırmadan başlayalım. Yeni virüsün kendisine SARS-CoV-2 denir. Neden olduğu hastalık COVID-19 olarak adlandırılmıştır. Aynı zamanda “yeni koronavirüs” olarak da adlandırılır çünkü yeni bir virüsdür.
Tüm virüsler, bir proteinde bulunan bir nükleik asitten (genellikle RNA ve bazen DNA) oluşan mikroskobik biyolojik ajanlardır. Bu nükleik asitler vücudumuzda bulunan aynı yapı taşlarıdır. Bir virüs kendisini doğrudan bir ana bilgisayarın hücrelerinin içine yerleştirir ve hızla çoğalır.
Koronavirüsler, bu yenisini içeren, bir taca benzeyen başak benzeri yapılara sahiptir. İşte bu noktada “korona” kısmı devreye giriyor. Tacın protein sivri uçları virüsün hücrelerimize yapışmasını sağlıyor. SARS-CoV-2’nin diğer tüm koronavirüslerden farklı olmasının nedenlerinden en az biri, benzersiz bir başak proteinine sahip olmasıdır. Bu özel proteinin üzerinde furin adı verilen bir konakçı hücre enzimi tarafından aktive edilen bir yer vardır.
Furin, akciğerler, karaciğer ve ince bağırsaklar dahil olmak üzere birçok insan dokusunda bulunur. Çin’in Wuhan’daki Huazhong Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nde bir biyolog olan salgının başladığı Li Hua’ya göre, bu virüsün birden fazla organa saldırabileceği anlamına gelebilir. Bu bulgu, karaciğer yetmezliği gibi corona virüs hastalarında gözlenen bazı semptomları açıklayabilir. [1]
Genellikle, bir virüse maruz kaldıktan sonra, vücudunuz onu tanır. Bir dahaki sefer onunla temas kurduğunuzda, bağışıklık sisteminiz sizi ondan korur. Bu yüzden suçiçeği geçirdiğinizde tekrar su çiçeği olmazsınız.
Bu yeni varyantı içermeyen, insanları enfekte ettiği bilinen 219 farklı virüs vardır. Bunlar, soğuk algınlığına neden olan dördü (ve bunların hepsi insan koronavirüs ailesindedir), siğillere ve uçuklara neden olanlara, HIV, çiçek hastalığı ve Ebola gibi daha ciddi olanlara kadar değişir.
Yeni virüsler iki farklı şekilde ortaya çıkar:
- Antijenik Drift
Antijenik sürüklenme, bir virüsün antijenlerindeki (bir antijen, bağışıklık sisteminizi aktive eden şeydir) zamanla artışlarla meydana gelen bir değişikliği tanımlar. Bu küçük değişiklikler birbirleriyle yakından ilişkili virüsler üretir. Bununla birlikte, virüs değiştikçe vücudunuz artık onu tanımayabilir. Örneğin, her yıl mevsimsel grip alabilirsiniz, çünkü virüs dünya çapında insandan insana hareket ettikçe, biraz değişir. Size geri döndüğünde, vücudunuz artık onu tanımayacak kadar farklı olabilir. Bu yüzden her yıl yeni bir grip aşısı geliştiriliyor. - Antijenik Geçiş
Bir antijenik kayma, yeni bir protein yapısına yol açan bir virüste ani ve önemli bir değişikliktir. Her ne kadar olması tek yol olsa da, normalde sadece hayvanları enfekte eden bir virüs hayvan-insan bariyerini geçtiğinde antijenik bir değişim meydana gelebilir. Örneğin Ortadoğu solunum sendromu (MERS) böyle ortaya çıktı. Antijenik değişiklikler çok nadir görülür. Aslında, son 100 yılda sadece dört kez oldu: 1918, 1957, 1963 ve 2009. Bununla birlikte, bir antijenik değişim meydana geldiğinde, virüs birçok insana bulaşma eğilimindedir, çünkü nüfusun çoğunda bağışıklık çok azdır veya hiç bağışıklığı yoktur yeni virüse.
Bu koronavirüs salgını bir antijenik kaymanın sonucudur. Önce hayvanlarda vardı, sonra insanlara sıçradı. Bu durumda, araştırmacılar bir yarasanın Çin’in Wuhan şehrinde bir kişiye bulaştığını düşünüyor. Oradan, virüs bir kişiden diğerine bulaşmıştır.
Koronavirus Ne Kadar Bulaşıcıdır?
Bir virüsün neden olduğu bir hastalığın ne kadar kolay yayıldığı değişir. Kızamığa neden olan kızamıkçık virüsü gibi bazı virüsler, enfekte olmuş bir kişi odadan ayrıldıktan sonra iki saate kadar havada kalabilir ve 12-18 RO’lu en bulaşıcı virüslerden biri haline gelir. RO veya bir hastalığın üreme sayısı, her enfekte kişinin daha sonra enfekte ettiği insan sayısını temsil eder. Koronavirüsün R0 (SARS-CoV-2) tahminleri 2 ila 3.11 arasında herhangi bir yere yerleştirilmiştir, bu da onu kızamıktan çok daha az bulaşıcı ve mevsimsel gripten daha bulaşıcı hale getirir ve tipik bir R0 1.3’tür. [2] [3]
Öğrenilecek daha çok şey olmasına rağmen, bilim adamları koronavirüsün insandan insana yakın temas arasında, muhtemelen yaklaşık 6 feet’ten daha uzak olmadığına inanıyorlar. Enfekte bir kişi öksürdüğünde veya hapşırdığında üretilen solunum damlacıkları ile yayıldığına inanılmaktadır. Diğer solunum yolu hastalıklarının çoğu bu şekilde yayılır. Bu damlacıklar, yakınlarda bulunan veya muhtemelen akciğerlere solunan insanların ağızlarına veya burunlarına inebilir.
Koronavirüsün (SARS-CoV-2), üzerinde virüs bulunan bir yüzeye veya nesneye dokunan ve daha sonra kendi ağızlarına, burunlarına veya muhtemelen gözlerine dokunan bir kişi tarafından yayılıp yayılamayacağı henüz net değildir. Bunun mümkün olduğunu varsaymak en güvenlisidir. Ayrıca virüsün dışkıda ortaya çıkabileceğine ve dışkı-oral yoldan yayılabileceğine dair artan kanıtlar vardır. [4]
Bununla birlikte, virüsün etkilenen bir bölgeden gönderilen ürünlerden veya ambalajlardan yayılabileceğine dair bir kanıt yoktur. [5] Bu nedenle, postanızı açmak ve yiyeceklerinizi almak tamamen güvenli olmalıdır.
Çoğu solunum yolu virüsünde, insanlar en semptomatik olduklarında, yani en hasta oldukları zaman en bulaşıcı olabilirler. Bununla birlikte, kanıtlar COVID-19’un semptom geliştirmeden önce virüsü başkalarına yayabileceğinin kanıtıdır. Bu yüzden bir çok ülke ile seyahatler geçici olarak askıya alındı.
Koronavirüs sürecinde bağışıklık sisteminin güçlü olması süreci kolayca atlatmanıza yardımcı olacaktır. Bu dönemde stresinizi ve kaygınızı yönetmede size yardımcı olacak besinleri bu yazımda bulabilirsiniz. Kısa ve uzun vadede hem bağışıklık sistemini güçlendirmede hem de sağlıklı yaşam yolculuğunda destek almak isterseniz, iletişime geçebilir ve online danışmanlık sürecini beraber ilerletebiliriz 🙋🏻♂️
Randevu için tıkla 🙋🏻♂️
Bir sonraki yazıyı okumak için takipte kalın: COVID-19: Nedir, Nasıl Yayılır?
Kaynaklar:
- https://www.nature.com/articles/d41586-020-00660-x
- https://www.vox.com/future-perfect/2020/3/12/21172040/coronavirus-covid-19-virus-charts
- https://www.vox.com/future-perfect/2020/3/12/21172040/coronavirus-covid-19-virus-charts
- https://www.medpagetoday.com/infectiousdisease/covid19/85315
- https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/faq.html
